รถเข็นไฟฟ้า หรือวีลแชร์ไฟฟ้า ถือว่าเป็นอุปกรณ์ชนิดหนึ่งที่ข่วยอำนวยความสะดวกให้กับผู้สูงอายุ ผู้ที่มีความบกพร่องทางด้านร่างกาย หรือผู้ที่มีปัญหาเรื่องการเดิน ที่จะช่วยให้การใช้ชีวิตประจำวันเป็นไปอย่างราบรื่น สะดวก สบายมากยิ่งขึ้น ซึ่งรถเข็นวีลแชร์ไฟฟ้า หรือรถเข็นไฟฟ้า เป็นรถเข็นที่มีอุปกรณ์ไฟฟ้าประกอบกัน เพื่อทำงานร่วมกัน ให้รถเข็นวีลแชร์สามารถขับเคลื่อนได้อัตโนมัติ โดยไม่ต้องใช้คนเข็น
สำหรับผู้สูงอายุ หรือผู้ที่มีความบกพร่องทางด้านร่างกาย ทางด้านการเคลื่อนไหว ที่ใช้งานรถเข็นวีลแชร์ไฟฟ้าอยู่เป็นประจำทุกวัน การดูแลรถเข็นและการบำรุงรักษารถเข็นของคุณให้อยู่ในสภาพที่ดีและพร้อมใช้งานได้อย่างต่อเนื่องและสามารถใช้งานได้ยาวนาน เป็นเรื่องที่ผู้ใช้งานเป็นสิ่งที่ต้องหมั่นดูแลและบำรุงรักษาให้ความสำคัญอยู่เป็นประจำ และแน่นอนว่าคงไม่มีใครอยากเปลี่ยนรถเข็นไฟฟ้าคันใหม่อยู่บ่อยๆ ใช่มั้ยคะ ?? สำหรับบทความสาระน่ารู้ดีๆ วันนี้ Elife ก็จะมีวิธีการดูแลรักษารถเข็นวีลแชร์ไฟฟ้า ที่สามารถช่วยยืดอายุการใช้งานให้นานขึ้นได้หลายปีเลยค่ะ
วิธีการดูแลรถเข็นวีลแชร์ไฟฟ้า
การดูแลรักษารถเข็นวีลแชร์ไฟฟ้า ก็เปรียบเสมือนกับการดูแลรถยนต์ทั่วไป ที่จะต้องได้รับการดูแลอย่างสม่ำเสมอ ยิ่งเราคอยหมั่นดูแลรักษาเป็นอย่างดี จะช่วยยึดอายุการใช้งานได้นานมากยิ่งขึ้น ในส่วนของวิธีการดูแลรักษา สามารถทำได้ง่าย ไม่ยุ่งยากเลยค่ะ สามารถทำเองเบื้องต้นได้ที่บ้าน ที่สำคัญเราไม่ต้องเปลี่ยนรถเข็นวีลแชร์ไฟฟ้าบ่อยๆ และยังช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายและช่วยเซฟเงินในกระเป๋าอีกด้วยค่ะ
- จอยสติ๊ก , อุปกรณ์ควบคุมทิศทาง (๋Joystick)
จอยสติ๊ก เป็นอีกหนึ่งอุปกรณ์ที่สำคัญเป็นอย่างมากในการขับเคลื่อนบังคับทิศทางของรถเข็นวีลแชร์ไฟฟ้า ไม่ว่าจะเป็นการบังคับเดินไปข้างหน้า , ถอยหลัง , เลี้ยวซ้าย , เลี้ยวขวา หรือแม้หมุนรอบตัวอย่างอิสระ ดังนั้นจึงถือว่าจอยสติ๊ก หรืออุปกรณ์ควบคุมสำคัญต่อการบังคับทิศทาง ซึ่งวิธีการดูแล และรักษาก็ไม่ยากค่ะ เราสามารถทำได้ดังนี้
– หลีกเลี่ยงการโดนกระแทก วิธีการบังคับ ไม่ควรบังคับโดยการโยกที่รุนแรงเกินไป เพราะจอยสติ๊กหรืออุปกรณ์ควบคุมทิศทางนั้นแค่ใช้ปลายนิ้วออกแรงเบาๆผลัก รถเข็นไฟฟ้าก็สามารถเคลื่อนที่ได้ทันที และหากต้องการให้เร็ว ก็สามารถเพิ่มระดับความเร็วได้มากสุดจนถึงระดับ 5 เลยก็ได้
– เมื่อเปิดใช้งานจอยสติ๊กอย่าพึ่งรีบใช้งาน ควรรอสัก 10-20 วินาที เพื่อให้ไฟที่อยู่บนจอยสติ๊กขึ้นให้ครบทุกดวง และให้ไฟหยุดนิ่งก่อน เพื่อเป็นการเตรียมระบบให้พร้อมสำหรับที่จะเริ่มใช้งาน
– หลีกเลี่ยงการโดนน้ำ เนื่องจากในตัวจอยสติ๊กนั้นจะมีแผงวงจรควบคุมการขับเคลื่อนทิศทาง และควบคุมส่วนอื่นๆ ที่ทำให้รถเข็นไฟฟ้าทำงานอยู่ หากมีการเปียกน้ำหรือถูกน้ำมาอาจทำให้เกิดความเสียหายได้ จึงควรหลึกเลี่ยงการใช้งานในขณะที่ฝนตก และไม่ควรเอาน้ำมาฉีดล้างเพื่อทำความสะอาด แต่ควรใช้ผ้าสะอาดเช็ด และใช้แปรงปัดฝุ่นเบาๆ ก็เพียงพอ
- มอเตอร์
มอเตอร์คือส่วนสำคัญของการขับเคลื่อนรถเข็นไฟฟ้าไปตามทิศทางที่เราบังคับ โดยรถเข็นวีลแชร์ไฟฟ้าจะมีมอเตอร์อยู่ที่ล้อหลังทั้ง 2 ข้าง ทั้งด้านซ้ายและด้านขวา ช่วยให้รถเข็นเลี้ยวซ้าย เลี้ยวขวา หมุนรอบตัวเองได้อย่างเป็นอิสระ วิธีการดูแลรักษามอเตอร์รถเข็นวีลแชร์ไฟฟ้ามีดังนี้
– หลีกเลี่ยงการใข้งานอย่างหนัก โดยปกติแล้วรถเข็นไฟฟ้าสามารถปรับระดับความเร็วได้ตั้งแต่เบอร์ 1 ช้าสุดไปจนถึงเบอร์ 5 เร็วสุด หากต้องการใช้รถเข็นไฟฟ้าอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาหลายชั่วโมง แนะนำว่าไม่ควรปรับความเร็วอยู่ในระดับที่สูงสุด เพราะจะทำให้มอเตอร์ต้องทำงานหนัก จนเกิดความร้อนสูง มอเตอร์อาจจะไหม้ก็เป็นได้ และการไม่ใช้ความเร็วในระดับที่สูงสุด จะช่วยยืดอายุ และถนอมการเสื่อมสภาพของแบตเตอรี่รถเข็นไฟฟ้าได้อีกด้วย
– เปลี่ยนโหมดการทำงานก่อนการใช้งาน รถเข็นไฟฟ้ามีระบบการทำงานอยู่ 2 ระแบบด้วยกันนั่นก็คือ ระบบไฟฟ้า (Electric) และระบบผู้ช่วยเข็น (Manual) หากต้องการเปลี่ยนจากระบบไฟฟ้าไปใช้งานแบบ Manual ควรเปลี่ยนสวิตซ์ไฟฟ้าก่อนทุกครั้ง เพื่อป้องกันการใช้งานแบบผิดประเภทที่อาจทำให้มอเตอร์ได้รับความเสียหาย เกิดกระแสไฟฟ้าร้อน อาจจะทำให้มอเตอร์เกิดความผิดปกติในขณะที่กำลังใช้งาน
– หลีกเลี่ยงการใช้งานในพื้นที่น้ำขัง รถเข็นไฟฟ้า ก็เปรียบเสมือนกับอุปกรณ์ไฟฟ้าชนิดอื่นๆ ประเภทเดียวกับพวกโทรทัศน์ ตู้เย็น หรือพัดลม ซึ่งเป็นที่รู้กันดีอยู่แล้วว่าอุปกรณ์ไฟฟ้ากับน้ำไม่ใช่ของคู่กันอยู่แล้ว เพราะฉะนั้นในทางที่ดี ควรจะหลีกเลี่ยงการใช้งานในบริเวณที่มีน้ำขัง น้ำท่วมสูง หรือใช้งานในขณะที่ฝนตก เพราะอาจจะทำให้น้ำเข้ามอเตอร์จนได้รับความเสียหายได้ แต่ถ้าหากถนนหมาดๆ หลังจากฝนตกแล้วก็สามารถใช้งานได้ แต่ควรระมัดระวังที่มีน้ำท่วมสูง หรือที่เป็นหลุมที่มีน้ำขังเพื่อช่วยยืดอายุการใช้งานของรถเข็นไฟฟ้าได้นานมากยิ่งขึ้น
- แบตเตอรี่
แบตเตอรี่ เป็นอุปกรณ์อย่างหนึ่งที่เป็นพลังงานสามารถทำให้รถเข็นวีลแชร์ขับเคลื่อนได้ แต่แบตเตอรี่ก็จะมีอายุการใช้งานโดยปกติจะใช้งานได้นาน 2-4 ปี ขึ้นอยู่กับการใช้งานและการดูแลรักษา ดังนั้นหากเราต้องการให้แบตเตอรี่สามารถใช้งานได้นาน ต้องควรดูแลดังนี้
– ใช้งานบ่อยๆ ไม่ควรจอดรถเข็นไฟฟ้าทิ้งไว้เป็นเวลานาน ควรมีการใช้งานอย่างสม้ำเสมอเพื่อให้แบตเตอรี่ได้หมุนเวียนประจุไฟฟ้า และที่สำคัญอย่าปล่อยให้แบตเตอรี่หมดระหว่างใช้งานบ่อยๆ เพราะอาจจะทำให้แบตเตอรี่เสื่อมเร็วกว่าปกติ
– ไม่ควรชาร์ตบ่อยๆ โดยปกติแล้วรถเข็นสามารถใช้งานได้ยาวนานหลายกิโลเมตร กว่าแบตเตอรี่จะหมด ผู้ใช้งานสามารถสังเกตุสถานะแบตเตอรี่ได้ที่แถบไฟบริเวณ Joystick หากไฟแสดงสถานะแบตเตอรี่มีสีส้ม ไปจนถึงสีแดง 2 จุดสุดท้าย ให้ชาร์จแบตเตอรี่ได้เลย ไม่จำเป็นต้องรอให้ให้แบตหมดเกลี้ยงจนดับแล้วค่อยชาร์จ เพราะจะทำให้แบตเตอรี่เสื่อมได้ โดยช่วงเวลาที่เหมาะสมในการชาร์จแบตเตอรี่คือช่วงเวลาที่เราไม่ได้ใช้งานรถเข็นไฟฟ้า หรือช่วงเวลาที่เรานอนหลับพักผ่อน ( 22.00-06.00 น.)
– ชาร์จไฟให้เต็มอย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง แล้วถอดปลั๊กไฟที่เป็นขั้ว ระหว่างแบตเตอรี่ที่เชื่อมต่อกับรถเข็นไฟฟ้าออก ในกรณีที่ไม่ค่อยได้ใช้งานรถเข็นไฟฟ้าแล้ว แนะนำว่าให้นำแบตเตอรี่ออกมาชาร์จอย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง และนำรถเข็นไฟฟ้าออกมาใช้งานอย่างน้อย 10-15 นาที เพื่อเป็นการกระตุ้นประจุไฟของแบตเตอรี่ เพราะการจอดทิ้งไว้นานๆ โดยไม่ชาร์จไฟ จะทำให้แบตเตอรี่เสื่อมเร็วและอาจทำให้ชาร์จไฟไม่เข้าจนใช้งานไม่ได้
– อย่าใช้ที่ชาร์จที่ไม่ได้มาตรฐาน ควรใช้ที่ชาร์จที่มาพร้อมกับรถเข็น ไม่ควรใช้ที่ชาร์จอื่นในการชาร์จไฟ เพราะกำลังวัตต์ที่น้อยกว่า อาจจะทำให้กระแสไฟฟ้าจ่ายไฟไม่พอ และทำให้ต้องชาร์จแบตนานขึ้น
การชาร์จแบตเตอรี่รถเข็นไฟฟ้า โปรดทำตามขั้นตอนดังต่อไปนี้
- ตรวจดูว่าในรูเต้ารับไม่มีสิ่งสกปรก
- ปิดสวิทซ์ไฟที่คันบังคับก่อน
- ถอดสายไฟที่ต่อจากแบตเตอรี่ออกจากตัวรถ
- ต่อสายเครื่องชาร์จเข้ากับแบตเตอรี่
- ต่อสายเครื่องชาร์จอีกด้านเข้ากับไฟบ้าน จะมีไฟสีแดงที่เครื่องชาร์จ การชาร์จจะใช้เวลา 8-10 ชม. ห้ามปล่อยไว้เกิน 24 ชม.จะทำให้อายุการใช้งานสั้นลง
- ถอดสายชาร์จออกเมื่อการชาร์จเสร็จสมบูรณ์
หากไม่ได้ใช้รถเข็นหลาย ๆ วันให้ถอดสายแบตเตอรี่ออกเพื่อประหยัดไฟ และให้ชาร์จแบตเตอรี่เดือนละ 1 ครั้ง เมื่อไม่ได้ใช้รถเป็นเวลานาน
คำเตือนเกี่ยวกับการชาร์จ
ไม่ควรถอดสายชาร์จถ้าการชาร์จยังไม่เสร็จสมบูรณ์ มิฉะนั้นจะทำให้ แบตเตอรี่เสื่อมก่อนเวลาอันควร ให้สังเกตไฟสีเขียวที่เครื่องชาร์จซึ่งแสดงว่าการชาร์จเสร็จสมบูรณ์แล้ว โปรดปฏิบัติตามหัวข้อต่อไปนี้เพื่อหลีกเลี่ยงอันตรายจากการชาร์จ
- เครื่องชาร์จจะต้องใช้ตามที่ผู้ผลิตเตรียมให้เท่านั้น เพื่อป้องกันอันตรายจากการใช้ผิดขนาด
- เครื่องชาร์จจะต้องวางไว้ในที่ที่อากาศถ่ายเทสะดวก หลีกเลี่ยงสถานที่เปียก หรือมีความชื้นสูง
- ห้ามปิดทับเครื่องชาร์จด้วยวัสดุใด ๆ ทั้งสิ้น
- ห้ามใช้เครื่องชาร์จในที่ที่อุณหภูมิต่ำกว่า10°c หรือ มากกว่า 50°C อาจทำให้แบตเตอรี่เสียหายด้วย
- จะมีเสียงพัดลมระบายความร้อนในเครื่องชาร์จเป็นเรื่องปรกติ
- อย่าให้มีของเหลวหกลงบนเครื่องชาร์จ อย่าใช้เครื่องชาร์จใกล้วัสดุไวไฟ หรือติดไฟได้
- เก็บให้ห่างจากไฟ
- ห้ามสูบบุหรี่ขณะชาร์จ เพราะเครื่องชาร์จจะปล่อยก๊าซ H2 ขณะชาร์จ ควรวางเครื่องชาร์จในที่ที่อากาศถ่ายเทสะดวก
- ห้ามสัมผัสเครื่องชาร์จ สายไฟ แบตเตอรี่ขณะที่เครื่องชาร์จเปียกหรือมือเปียก
- ห้ามนั่ง หรือขับเคลื่อนตัวรถขณะชาร์จอยู่ เพื่อป้องกันอันตราย
ความปลอดภัยเกี่ยวกับแบตเตอรี่
- การใช้แบตเตอรี่ผิดชนิดอาจทำให้เกิดการระเบิด หรือไฟไหม้ได้
- ควรเปลี่ยนแบตเตอรี่ตามคำแนะนำของผู้ผลิตเท่านั้น
- การเปลี่ยนจะต้องตรวจสอบขั้วให้ถูกต้อง
- ควรชาร์จแบตเตอรี่ให้เต็มอยู่เสมอ
- หากไม่ได้ใช้รถเป็นเวลานานให้ชาร์จแบตเตอรี่ก่อนใช้งาน
- เบาะรองนั่ง
วิธีดูแลเบาะรองนั่งทำได้ง่าย โดยถอดออกมาทำความสะอาดโดยใช้น้ำเปล่า หรือนำเบาะรองนั่งไปแช่น้ำที่ผสมผงซักฟอกแล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด แต่ควรระวังคือ ไม่ควรใช้แปรงขนแข็งในการแปรง เพราะอาจจะทำให้เบาะเป็นขุยได้
- ล้อ
– ล้อยางตัน จริงอยู่ที่ว่าล้อยางตันไม่ต้องดูแลเยอะ จุกจิกกวนใจ แต่ก็ใช่ว่าจะไม่ดูแลเลย เพื่อให้รถเข็นสามารถใช้งานได้ยาวนานขึ้น ควรหลีกเลี่ยงการใช้งานบนถนนที่มีความร้อนจัดๆ เป็นเวลานานอาจจะก่อให้เกิดยางแตกเปราะได้ และควรหลีกเลี่ยงพื้นที่เป็นหลุม เป็นบ่อและมีน้ำท่วมขัง หรือมีของแข็งของแหลมคมที่อาจสร้างความเสียหายให้ผิวของล้อร่อนหรือหลุดออกมาได้ หรือวิธีการเก็บไม่ควรเก็บรถเข็นตากแตด หรืออยู่ในห้องที่มีอากาศอบอ้าว เพราะหากมีอากาศอบอ้าว หรืออากาศร้อน จะทำให้ยางเสื่อมสภาพเร็วกว่าปกติ
– ล้อยางเติมลม สำหรับล้อเติมลมต้องใส่ใจในการดูแลเป็นพิเศษ ควรตรวจเช็คสภาพล้อให้บ่อยครั้งก่อนใช้งาน หรืออย่างน้อยควรตรวจสอบลมยางสัปดาห์ละ 1 ครั้ง เพื่อตรวจดูว่าลมมีการสึกกร่อนหรือเสื่อมหรือไม่ หากใช้งานแล้วรู้สึกไม่สบาย มีเสียงดังก๊อกแก๊ก ให้หยุดใช้งานแล้วหาสาเหตุเพื่อแก้ไขทันที
*** บางครั้งการที่รถเข็นไปติดหรือไปสะดุด อาจทำให้น็อตหลวมคาย เป็นสาเหตุทำให้ล้อหลุดออกมาได้ ***
- ห้ามใช้ลากสิ่งของ
รถเข็นไฟฟ้าไม่ใช่รถสำหรับลากสิ่งของ และไม่ควรรับน้ำหนักเกินไปกว่าที่ตัวรถเข็นกำหนด แม้รถเข็นไฟฟ้าจะรับน้ำหนักได้มากแต่การใช้ลากสิ่งของหรือใช้ขนส่งสินค้านั้นเป็นสิ่งที่ไม่สมควรเป็นอย่างยิ่ง
- เก็บรถเข็นไฟฟ้าไว้ในอุณหภูมิห้องห้องปกติ
เนื่องจากรถเข็นทำงานด้วยระบบไฟฟ้า การเก็บไว้กลางแจ้งหรือในที่อากาศ กาอาศชื้นมากจนเกินไป อาจจะสร้างความเสียหายต่อระบบไฟฟ้าและแบตเตอรี่ได้
- สังเกตความผิดปกติอยู่เสมอ
อย่าลืมสังเกตอุปกรณ์อื่นๆ ของรถเข็นอยู่เสมอ และตรวจเช็คสายไฟว่าชำรุด มีรอยรั่วหรือรอยหนูกัดหรือไม่ รถเข็นเคลื่อนไหวผิดปกติหรือเปล่า หรือมีเสียงดังแปลกๆ ขณะใช้งานหรือไม่ หากมีความผิดปกติเหล่านี้ให้รีบทำการแก้ไข หรือติดต่อที่ร้านโดยด่วน
