เครื่อง CPAP ต้องใช้นานแค่ไหนจึงหยุดใช้ได้?

สำหรับผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น (Obstructive Sleep Apnea – OSA) การใช้เครื่อง CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) คือหนึ่งในวิธีการรักษาที่มีประสิทธิภาพสูงสุด แต่คำถามที่พบบ่อยจากผู้ป่วยจำนวนมากคือ “จะต้องใช้เครื่องนี้ไปตลอดชีวิตเลยหรือไม่?” หรือ “ใช้ไปสักพักแล้วจะหายไหม?”

ในบทความนี้เราจะมาอธิบายว่า ปัจจัยใดบ้างที่ส่งผลต่อระยะเวลาการใช้เครื่อง CPAP และกรณีไหนที่อาจสามารถหยุดใช้ได้

เครื่อง CPAP ช่วยอะไร?
CPAP ทำงานโดยส่งแรงดันลมผ่านหน้ากาก เพื่อเปิดทางเดินหายใจให้โล่งตลอดคืน ซึ่งช่วยลดหรือหยุดอาการกรน และป้องกันการหยุดหายใจขณะหลับ ทำให้ผู้ป่วยนอนหลับได้ลึกและมีคุณภาพ ส่งผลดีต่อสุขภาพโดยรวม เช่น ความดันโลหิตดีขึ้น สมาธิและความจำดีขึ้น ลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด เป็นต้น

@elifegear เครื่องCPAPสำหรับคนที่มีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ต้องใช้ตลอดไปไหม? #สุขภาพดี #cpap #cpapmask #กรน #นอนกรน #หยุดหายใจขณะหลับ #หยุดหายใจตอนนอน #OSA #รักษานอนกรนแบบไม่ผ่าตัด #นอนกรน ♬ original sound – Downbeat

แล้วต้องใช้ CPAP นานแค่ไหน?
โดยทั่วไป เครื่อง CPAP ไม่ใช่การรักษาที่หายขาดได้ในตัวเอง เพราะไม่ได้แก้ที่ “สาเหตุ” ของ OSA แต่เป็นการ “ควบคุมอาการ” ดังนั้นส่วนใหญ่จึงจำเป็นต้องใช้ ต่อเนื่องทุกคืน ตลอดชีวิต
อย่างไรก็ตาม มีบางกรณีที่อาจพิจารณาหยุดใช้เครื่อง CPAP ได้ โดยต้องเป็นไปภายใต้การดูแลของแพทย์และผ่านการทดสอบซ้ำ เช่น

1. น้ำหนักลดลงอย่างมีนัยสำคัญ
ผู้ป่วย OSA จำนวนมากเกิดจาก “ทางเดินหายใจตีบแคบจากไขมันที่คอ” ถ้าผู้ป่วยลดน้ำหนักลงได้มาก (เช่น 10-20% ของน้ำหนักตัว) อาการ OSA อาจดีขึ้นจนไม่ต้องพึ่งเครื่อง CPAP อีกต่อไป แต่ต้องทำการตรวจ Sleep Test ซ้ำเพื่อตรวจสอบ

2. ผ่าตัดแก้ไขโครงสร้างทางเดินหายใจ
บางรายอาจเลือกผ่าตัด เช่น ผ่าตัดลดต่อมทอนซิล ตัดเพดานอ่อน หรือแก้ไขโพรงจมูก ซึ่งอาจช่วยให้อาการหายไปได้ แต่การหยุดใช้ CPAP ต้องผ่านการประเมินของแพทย์เท่านั้น

3. ใช้อุปกรณ์อื่นทดแทน (เช่น เครื่องดันขากรรไกร)
ในรายที่เป็น OSA ระดับเบาถึงปานกลาง แพทย์อาจแนะนำอุปกรณ์เสริมอื่นที่ไม่ต้องใช้ CPAP เช่น เฝือกดันขากรรไกรล่าง ซึ่งต้องประเมินว่ามีประสิทธิภาพเพียงพอหรือไม่

ข้อแนะนำสำหรับผู้ใช้ CPAP

ใช้เครื่องทุกคืน อย่างน้อย 4 ชั่วโมง/คืน ขึ้นไป เพื่อให้มีประสิทธิภาพเต็มที่
ตรวจติดตามผลเป็นระยะ โดยเฉพาะถ้ามีการเปลี่ยนแปลงสุขภาพหรือพฤติกรรม
หมั่นดูแลทำความสะอาดอุปกรณ์เพื่อป้องกันการติดเชื้อ

สรุป: จะหยุดใช้ CPAP ได้หรือไม่?
หากคุณหรือคนใกล้ชิดกำลังใช้ CPAP และสงสัยว่าใช้ไปถึงเมื่อไหร่ถึงจะ “เลิกใช้ได้” คำตอบคือ “ขึ้นอยู่กับสาเหตุและการตอบสนองต่อการรักษา” อย่าหยุดใช้เองโดยไม่ปรึกษาแพทย์เด็ดขาด เพราะการนอนหลับอย่างมีคุณภาพคือพื้นฐานสำคัญของสุขภาพดีในระยะยาว