ใครเคยมีอาการวิงเวียนศีรษะตอนอยู่บนที่สูง หรือรู้สึกหายใจลำบากตอนอยู่บนตึกสูงๆบ้างครับ หากเคยเจอผมกจะบอกว่านั่นอาจจะเป็นการเตือนว่าคุณกำลังมี “ภาวะพร่องออกซิเจน (Hypoxia)” จากการมีออกซิเจนในเลือดต่ำ ซึ่งหากปล่อยไว้อาจเสี่ยงอันตรายถึงชีวิตเลยทีเดียว วันนี้ Elife จะพาทุกคนมารู้จักภาวะพร่องออกซิเจนกันครับ
ภาวะพร่องออกซิเจน (Hypoxia) คือ ภาวะที่เนื้อเยื่อในร่างกายขาดออกซิเจน ซึ่งเป็นผลมาจากการที่ร่างกายมีปริมาณออกซิเจนในเลือดต่ำกว่าปกติ จึงทำให้เลือดไม่สามารถนำออกซิเจนไปเลี้ยงเนื้อเยื่อในส่วนต่างๆ ของร่างกายได้นั่นเอง จนทำให้การทำงานของร่างกายและสมองบกพร่อง จึงแสดงลักษณะผิดปกติออกมาให้เห็นทางภายนอก เช่น ผิวหนังซีด เหงื่อออกมากกว่าปกติ หายใจผิดปกติ เป็นต้น โดยภาวะพร่องออกซิเจนสามารถจำแนกประเภทได้ 4 ประเภท ตามสาเหตุการเกิด ดังนี้
1. ภาวะพร่องออกซิเจนซึ่งร่างกายได้รับออกซิเจนน้อย (Hypoxic Hypoxia)
-ความกดดันของออกซิเจนในถุงลมปอดลดลง สาเหตุนี้เกิดขึ้นได้เมื่อผู้ป่วยขึ้นไปอยู่บนที่สูง เช่น ภูเขา ตึกสูง เครื่องบิน เมื่ออยู่บนที่สูงออกซิเจนในชั้นบรรยายจะน้อยลง ส่งผลให้ร่างกายได้รับออกซิเจนน้อยกว่าตอนอยู่บนพื้นดิน ซึ่งสาเหตุนี้พบได้มากที่สุด หรือเกิดจากในอากาศมีก๊าซอื่นๆปนปื้นอยู่ในปริมาณที่มากเกินไปก็เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะพร่องอ๊กซิเจนเช่นกัน
-พื้นที่ที่ใช้ในการแลกเปลี่ยนก๊าซระหว่างปอดกับกระแสเลือดลดลง มักเกิดในผู้ที่มีอาการปอดแฟบ มีลมในช่องปอด เป็นต้น
-ออกซิเจนไม่สามารถซึมผ่านจากถุงลมปอดไปสู่กระแสเลือดได้สะดวก มักเกิดในผู้ที่มีอาการปอดบวม เป็นโรคเยื่อไฮยาลีน หรือจมน้ำ เป็นต้น
2. ภาวะพร่องออกซิเจนซึ่งมีสาเหตุจากเลือด (Hypemic Hypoxia)
เกิดจากความบกพร่องในการนำออกซิเจนไปเลี้ยงเซลล์ เช่น เม็ดเลือดมปริมาณลดลงจากภาวะโรคโลหิตจาง ภาวะความผิดปกติของเม็ดเลือดแดง (ฮีโมโกลบิน) หรือเกิดจากการที่ร่างกายได้รับยาหรือสารเสพติดบางชนิดที่มีผลต่อเม็ดเลือดแดง
3. ภาวะพร่องออกซิเจนซึ่งมีสาเหตุจากการคั่งของกระแสเลือด (Stagnant Hypoxia)
เกิดจากความบกพร่องในการไหลเวียนของเลือด เช่น แรงดันเลือดจากหัวใจลดลง เนื่องจากเป็นโรคหัวใจล้มเหลว เป็นต้น
4. ภาวะพร่องออกซิเจนซึ่งมีสาเหตุจากภาวะเป็นพิษของเซลล์ (Histotoxic Hypoxia)
เกิดจากเซลล์ต่างๆของร่างกายเกิดความผิดปกติ ไม่สามารถรับเอาออกซิเจนจากเม็ดแดงไปใช้ได้ สาเหตุอาจเป็นเพราะได้รับสารพิษ เป็นต้น
อาการของผู้มีภาวะพร่องออกซิเจน
อาการขึ้นอยู่กับสภาพออกซิเจนขณะนั้น ณ พื้นที่ตรงนั้น และปัจจัยด้านสภาพร่างกายของแต่ละบุคคล จะแสดงอาการแตกต่างกันออกไป ยิ่งอยู่ในพื้นที่ที่มีออกซิเจนต่ำนานมากเท่าไหร่ ก็จะยิ่งเพิ่มระดับความรุนแรงมากขึ้นเท่านั้น หรือในเด็ก ผู้สูงอายุ และผู้ที่มีโรคประจำตัว ก็อาจจะมีอาการที่รุนแรงกว่าคนที่แข็งแรงทั่วไป อาการที่สังเกตุได้มีดังนี้
-ผิวหนังซีด หรือเป็นสีเขียวคล้ำ
-ไอ คลื่นไส้อาเจียน หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ
-วิงเวียนหรือปวดศีรษะ
-มีเหงื่อออกมาก รู้สึกร้อน ๆ หนาว ๆ วูบวาบตามตัว มือเท้าชา
-หายใจลำบาก ถี่ หรือมีเสียงหวีด
-รู้สึกกระสับกระส่าย กระวนกระวาย
-ตาพร่ามัว สับสน มึนงง ซึม
-การรับรู้ตัวลดลง ไม่ตอบสนองต่อสิ่งเร้าภายนอก หากปล่อยไว้อาจเกิดอาการเพ้อ ชัก หมดสติ อาจเข้าสู่ภาวะโคม่า และอาจเสียชีวิตได้
อาการข้างต้นเป็นการที่สามารถพบได้เมื่อผู้ป่วยเริ่มมีอาการ แต่ในผู้ป่วยบางรายอาจจะไม่มีอาการที่กล่าวมาเราสามารถเช็คค่าออกซิเจนในเลือดได้ด้วยตัวเอง โดยใช้เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้วเพื่ออ่านค่าออกซิเจนในเลือดของผู้ที่เริ่มมีอาการ ในคนปกติทั่วไปจะระดับออกซิเจนในเลือดอยู่ที่ 80 – 100 มิลลิเมตรปรอท หากต่ำกว่านั้นควรรีบปรึกษาแพทย์
วิธีป้องกันภาวะพร่องออกซิเจน
แน่นอนว่าเข้าสู่กระบวนการรักษาของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ จะมีการบำบัดโดยการให้ออกซิเจนกับผู้ป่วยเพิ่ม เพื่อให้ร่างกายกลับเข้าสู่ภาวะปกติ แต่ในผู้ที่เคยมีภาวะพร่องออกซิเจนแล้วก็มีโอกาสที่จะกลับมาเป็นอีกได้เช่นกัน ดังนั้นการรักษา ดูแล และป้องกันไม่ให้เป็นอีกก็สำคัญเราสามารถป้องกันได้โดยการปรับเปรียบพฤติกรรมชีวิตประจำวันของเรา
-นอนหนุนหมอนสูง หรือปรับฟังก์ชันเตียงให้อยู่ในท่าศีรษะสูง เพื่อให้กระบังลมเคลื่อนต่ำลง ปอดขยายตัวได้เต็มที่
-หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ และควันบุหรี่
-ดื่มน้ำสะอาดมากๆ ให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย
-ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
-หมั่นตรวจระดับออกซิเจนในเลือด
-หากเป็นเด็กเล็ก ผู้สูงอายุ ผู้ป่วย หรือผู้ที่เคยมีภาวะพร่องออกซิเจน ให้พยายามหลีกเลี่ยงการอยู่บนที่สูงมาก ๆ หรือหลีกเลี่ยงการอยู่ในพื้นที่ที่อากาศเบาบาง
-หากเป็นผู้ป่วยโรคหอบหืด ควรปฏิบัติตามคำแนะนำแพทย์อย่างเคร่งครัด และได้รับการพ่นยาตามคำสั่งแพทย์อย่างสม่ำเสมอ
หากใครที่กำงวล ในปัจจุบันเราสามารถที่จะพกพาเครื่องให้ออกซิเจนไปเที่ยวกับเราได้แล้ว ไม่ว่าจะขึ้นภูเขาสูง หรือต้องขึ้นเครื่องบน ไม่ต้องกลัวเรื่องขาดออกซิเจนอีกต่อไป เพราะทาง Elife ได้นำเครื่องผลิตออกซิเจนแบบพกพาแบรนด์ Yuwell รุ่น Spirit3 เข้ามาจำหน่าย โดยน้ำหนักตัวเครื่องเพียงแค่ 2.2 กก. แต่สามารถใช้งานได้นานสูงสุดถึง 5 ชม. และสามารถปรับระดับออกซิเจนได้ถึง 4 ระดับ เหมาะมากๆสำหรับใครที่กำลังต้องการหาของขวัญให้พ่อแม่หรือผู้สูงอายุที่บ้าน หรือต้องการซื้อไว้เพื่อการ Therapy ก็สามารถใช้ได้เช่นเดียวกัน หารใครที่กำลังสนใจสินค้า สามารถทักเข้ามาสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ทางไลน์ @elife หรือโทรมาสอบถามข้อมูลกับเจ้าหน้าที่ เบอร์ 095-348-0712 หรือ 098-955-9149 ครับ
