อะดีโนซีนคืออะไร?
อะดีโนซีน (Adenosine) เป็นสารชีวเคมีที่เกิดขึ้นเองในร่างกาย จัดอยู่ในกลุ่ม นิวคลีโอไซด์ (Nucleoside) ประกอบด้วย อะดีนีน (Adenine) และ ไรโบส (Ribose) ร่างกายผลิตอะดีโนซีนขึ้นมาอย่างต่อเนื่องระหว่างการทำงานของเซลล์ โดยเฉพาะในกระบวนการใช้พลังงาน (ATP metabolism)
นอกจากจะเกี่ยวข้องกับพลังงานของร่างกายแล้ว อะดีโนซีนยังมีบทบาทสำคัญมากต่อระบบประสาทและการนอนหลับ
บทบาทของอะดีโนซีนในสมอง
1. ตัวสะสมความง่วง (Sleep Pressure)
- เมื่อร่างกายทำงานหรือใช้พลังงาน เซลล์สมองจะปล่อยอะดีโนซีนออกมา
- ยิ่งเราอยู่ตื่นนาน ระดับอะดีโนซีนในสมองก็จะสะสมมากขึ้น
- เมื่อถึงระดับที่สูงพอ มันจะไปจับกับตัวรับ (Adenosine receptors) ทำให้สมองส่งสัญญาณว่า “ง่วง”
2. การยับยั้งการตื่นตัว (Inhibition of arousal)
- อะดีโนซีนไปกดการทำงานของสารสื่อประสาทที่กระตุ้นความตื่น เช่น โดพามีน (Dopamine), นอร์อิพิเนฟริน (Norepinephrine) และ อะเซทิลโคลีน (Acetylcholine)
- ส่งผลให้สมองช้าลง ความตื่นตัวลดลง
3. การปรับสมดุลการนอน
- ระดับอะดีโนซีนที่สูงทำให้เกิดการนอนหลับลึก (Slow-wave sleep)
- ขณะหลับ ร่างกายจะค่อย ๆ กำจัดอะดีโนซีนออก ทำให้เราตื่นขึ้นมาแล้วสดชื่น
ความสัมพันธ์ระหว่างอะดีโนซีนกับคาเฟอีน
- คาเฟอีน (Caffeine) ในกาแฟ ชา หรือชาเขียว มีโครงสร้างใกล้เคียงกับอะดีโนซีน
- เมื่อเข้าสู่สมอง คาเฟอีนจะแย่งจับตัวของอะดีโนซีน
- ผลคือ อะดีโนซีนไม่สามารถออกฤทธิ์ได้เต็มที่ ทำให้ความง่วงถูก “บล็อก” ชั่วคราว
- นี่คือเหตุผลว่าทำไมกาแฟช่วยให้รู้สึกตื่นตัว แต่เมื่อฤทธิ์คาเฟอีนหมดลง ความง่วงก็อาจถาโถมมากกว่าเดิม
ประโยชน์ของการเข้าใจกลไกอะดีโนซีน
1. ดูแลสุขภาพการนอน
- รู้ว่าการอดนอนทำให้มีอะดีโนซีนสะสมสูงขึ้น → ร่างกายจะง่วงมากในวันถัดไป
- การนอนให้เพียงพอช่วยให้ร่างกายเคลียร์อะดีโนซีนและฟื้นฟูสมดุล
2. ปรับการใช้คาเฟอีน
- การดื่มกาแฟช่วยต้านอะดีโนซีน แต่หากดื่มมากเกินไปหรือตอนเย็น อาจรบกวนวงจรการนอน
3. แนวทางการรักษาโรค
- งานวิจัยหลายชิ้นกำลังศึกษา การปรับตัวรับอะดีโนซีน เพื่อช่วยรักษาโรคนอนไม่หลับ, โรคอัลไซเมอร์ หรือแม้กระทั่งปัญหาความเครียด
สรุป
อะดีโนซีนคือ “สารก่อความง่วงตามธรรมชาติ” ของร่างกาย มันสะสมมากขึ้นเรื่อย ๆ ขณะเราตื่น และลดลงขณะนอนหลับ กลไกนี้ช่วยให้ร่างกายมีจังหวะการพักผ่อนที่สมดุล การเข้าใจบทบาทของอะดีโนซีนไม่เพียงช่วยให้เรานอนหลับได้ดีขึ้น แต่ยังช่วยให้เราใช้คาเฟอีนได้อย่างมีประสิทธิภาพและเหมาะสมกับสุขภาพระยะยาว
รีวิวลูกค้า
-
Resmedทดลองฟรี*AirSense11 : Resmed Auto CPAP (ประกันศูนย์ 2ปี)
65,000฿ Select options This product has multiple variants. The options may be chosen on the product page -
Resmedทดลองฟรี*Resmed AirStart10 | เครื่อง Auto CPAP (ประกันศูนย์2ปี)
Original price was: 46,000฿.27,900฿Current price is: 27,900฿. Add to cart -
Resmedทดลองฟรี*AirSense10 AutoSet Full Set | ชุด CPAP ขนาดพกพาพร้อมหน้ากาก Nasal Mask (ประกันศูนย์2ปี)
Price range: 42,900฿ through 45,900฿ Select options This product has multiple variants. The options may be chosen on the product page -
Resmedทดลองฟรี*Airmini Full Set | CPAP ขนาดพกพามาเซตพร้อมหน้ากาก Nasal Mask (ประกันศูนย์2ปี)
Price range: 33,900฿ through 36,900฿ Select options This product has multiple variants. The options may be chosen on the product page -
Resmedทดลองฟรี*Clearance Resmed CPAP “Airstart10 & Airsense10” สินค้าโชว์หน้าร้านลด 30% สภาพดี 70-80%
สินค้า Demo ลด 30% โปรดสอบถามเจ้าหน้าที่ Select options This product has multiple variants. The options may be chosen on the product page
-
Yuwellทดลองฟรี*Yuwell YH-580 | CPAP ราคาประหยัดใช้งานง่าย (ประกันศูนย์2ปี)
Original price was: 26,000฿.17,900฿Current price is: 17,900฿. Add to cart -
Yuwellทดลองฟรี*Yuwell YH-450 | CPAP สุดคุ้มเต็มฟังก์ชั่นเชตพร้อม Heated Tube + Wifi/BT + SPO2 + Mask (ประกันศูนย์2ปี)
Price range: 27,900฿ through 29,900฿ Select options This product has multiple variants. The options may be chosen on the product page -
Yuwellทดลองฟรี*Yuwell YH-680B | CPAP สุดคุ้มเต็มฟังก์ชั่นเชตพร้อม Heated Tube + Wifi/BT + SPO2 + Mask (ประกันศูนย์2ปี)
Original price was: 55,900฿.37,990฿Current price is: 37,990฿. Add to cart -
Yuwellทดลองฟรี*Clearance CPAP “แบรนด์ Yuwell” สินค้าโชว์หน้าร้านลด 30% สภาพดี 70-80%
สินค้า Demo ลด 30% โปรดสอบถามเจ้าหน้าที่ Read more