คำถามที่พบบ่อยสำหรับลูกค้ามือใหม่ใช้ Cpap

คำถามที่พบบ่อยสำหรับลูกค้าใช้ Cpap มือใหม่ คาดว่าหลายๆ ท่านก็มีคำถามที่อยากจะรู้

Q. ตัว Humidifier มีคราบหินปูนเกาะ เกิดจากอะไรและจะแก้ไขอย่างไร

เกิดจากการไม่ได้ใช้น้ำกลั่น จึงมีตะกอนหินปูนเกาะ
ให้ใช้ น้ำส้มสายชูเติมลงไปใน Humidifier ทิ้งไว้ประมาณ 20 นาทีแล้วล้างออก คราบจะหายไป

Q. ในรายคนไข้ที่มีอาการคัดจมูก น้ำมูกไหล หรือมีเลือดกำเดาออกจะทำอย่างไร

เบื้องต้นให้ปรับ Humidifier ให้เพิ่มความชื้น
อาจเปลี่ยนไปใช้ Full face mask
หากไม่หายและต้องการใช้ Nasal mask หรือ Nasal pillow ต่อ อาจต้องไปพบแพทย์เพื่อใช้ยารักษา

Q. คู่นอนบ่น เพราะมีลมจากตัวเครื่องเป่าไปที่ตัวเขา

ปัญหานี้เกิดได้จากสองกรณี คือ Mask ไม่แนบสนิท ทำให้มีลมรั่วออก หรือนอนดิ้นแล้ว Mask เลื่อนหลุด แก้ไขโดยการเลือก Mask ให้เหมาะสม และปรับสายรัดให้กระชับขึ้น
กรณีใช้ Nasal mask หรือ Nasal pillow อาจเกิดจากการที่ท่านหายใจทางปากโดยไม่รู้ตัวมาก่อน หรือว่าเป็นหวัด หรือมีอาการคัดจมูก ทำให้หายใจผ่านทางปาก เวลาอ้าปากแล้วตัวเครื่องปล่อยแรงดันลมเข้า ลมจะเข้าทางจมูกแต่ออกมาทางปากแทน ไปโดนคู่นอนได้ ปัญหานี้แก้โดยการเปลี่ยนเป็น Full face mask หรือ หากไม่ต้องการเปลี่ยนเป็น Full face mask อาจต้องใช้สายรัดคางต่างหาก ซึ่งจะช่วยลดอาการหายใจทางปากขณะนอนหลับ รวมทั้งแก้ไขอาการคัดจมูกตามในข้อถัดไป

Q. คนผอม เป็น OSA ได้หรือไม่

เป็นได้ คนเอเชียจะมีรูปกระโหลกศีรษะและทางเดินหายใจที่ต่างจากชาวตะวันตก และในบางกรณีสามารถทำให้เกิดทางเดินหายใจอุดกั้นได้ง่ายกว่า โดยไม่จำเป็นจะต้องมีภาวะอ้วนร่วมด้วย

Q. อายุการใช้งานของเครื่องเป็นอย่างไร

หากได้รับการดูแลที่ถูกต้อง เครื่องส่วนมากจะอยู่ได้ 8-10 ปี
ส่วนตัวผู้เขียน เคยเห็น CPAP เครื่องหนึ่งมีอายุการใช้งานถึง 20 ปีมาแล้ว และยังไม่มีท่าทีว่าจะเสียเลย

Q. ต้องใส่ CPAP ก่อนนอนนานแค่ไหน

ใส่เมื่อไหร่ก็ได้ สามารถให้เครื่องเปิดใช้งานไปได้เลยตั้งแต่ยังไม่หลับ อาจจะอ่านหนังสือหรือทำกิจกรรมเบาๆก่อนนอนระหว่างนี้ก็ได้เช่นกัน ไม่มีปัญหาแต่อย่างใด

Q. เครื่อง CPAP เสียงดังแค่ไหน

เสียงเครื่องจะดังประมาณคนกระซิบ ซึ่งถือว่าเงียบมากจนแทบไม่ได้ยิน

Q. ถ้าไฟดับเราจะหายใจออกไหม?

ถ้าใช้ Full face mask จะมี วาล์วฉุกเฉินสำหรับกรณีนี้ และเราจะสามารถหายใจได้ปกติ
ถ้าใช้ Nasal mask หรือ Nasal pillow เราสามารถหายใจได้ทางปากโดยอัตโนมัติอยู่แล้ว และในหน้ากากรุ่นใหม่ มีรูหายใจทางจมูกอยู่ซึ่งสามารถหายใจได้ปกติ

Q. ในสายท่อส่งอากาศมีหยดน้ำเกาะมากเข้ามาในหน้ากาก

ให้จัดวางเครื่อง CPAP ให้ต่ำกว่าศีรษะ หยดน้ำที่ก่อตัวจะไหลกลับไปที่ส่วนเก็บน้ำของตัวเครื่อง
อากาศด้านนอกเย็นทำให้หยดน้ำก่อนตัวในสายท่อส่งอากาศ แก้ไขโดย หาผ้ามาหุ้มท่อส่งอากาศ
หรือจะแก้โดยใช้ ร่วมกับ Humidifier และ climate tube (สายยางปรับอุณภูมิ) ปัญหาเรื่องหยดน้ำก็จะหายไป

Q. ควรใช้หน้ากากแบบไหน จึงจะเหมาะสม

หน้ากากแบบครอบจมูก (Nasal Mask) เป็นประเภทหน้ากากที่นิยมมากที่สุดจากผู้ใช้งานส่วนใหญ่ เหมาะอย่างมากกับผู้ป่วยที่ไม่ได้มีการหายใจทางปากร่วมด้วย (ผลลัพธ์ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล)
หน้ากากแบบสอดรูจมูก (Nasal Pillow Mask) เป็นหน้ากากที่มีความสบายในการใช้งานมากที่สุด แต่มีข้อจำกัด สำหรับผู้ใช้ที่จำเป็นต้องใช้แรงดันของ CPAP ในการรักษาสูงๆ จะไม่เหมาะสม เราแนะนำให้ใช้กับแรงดันไม่เกิน 10 cmH2O เนื่องจากถ้าแรงดันสูงมากเกินไปจะส่งผลต่อเยื่อบุจมูกได้ง่าย คล้ายกับการฉีดน้ำออกจากท่อที่มีขนาดเล็ก ซึ่งน้ำนั้นจะมีแรงดันสูงนั่นเอง รวมถึงผู้ใช้ที่มีอาการเหล่านี้ ไม่ควรใช้หน้ากากแบบสอดรูจมูก (Nasal Pillow Mask) คือ เป็นไซนัส เป็นภูมิแพ้และคัดจมูกง่าย มีอาการเยื่อบุจมูกอักเสบ เป็นต้น
3. หน้ากากแบบครอบจมูกและปาก (Full Face Mask) เป็นหน้ากากที่มีความอึดอัดมากที่สุด ถ้าเทียบกับประเภทอื่นๆ
- เป็นหน้ากากที่เหมาะสมกับผู้ที่นอนอ้าปาก (หายใจทางปากร่วมด้วย)
- เป็นหน้ากากที่เหมาะสมกับผู้ที่เป็นภูมิแพ้และคัดจมูกง่าย
- เป็นหน้ากากที่เหมาะกับผู้ใช้ที่ใช้แรงดันสูงๆ มากกว่า 12 cmH2O ขึ้นไป แล้วไม่สามารถใช้หน้ากากแบบครอบจมูก (Nasal Mask) ได้

Q. เครื่องซีแผบ (CPAP) เป็นเครื่องผลิตออกซิเจนใช่หรือไม่?

ไม่ใช่ เครื่องซีแผบมีหลักการคล้ายเครื่องดูดฝุ่น เพียงแต่เครื่องจะทำการเป่าลมออกจากเครื่องแทนการดูดเข้าเครื่อง ดังนั้นลมที่เป่าออกจากเครื่องนั้นก็คืออากาศที่อยู่ภายในห้องนอนที่เราหายใจตามปกติ แต่เครื่องผลิตออกซิเจนนั้นจะทำการดูดอากาศจากภายในห้องเข้าไปในเครื่อง เครื่องจะทำการแยกก๊าซไนโตรเจนทิ้งไปเพื่อให้เหลือแต่ออกซิเจนก่อนส่งออกมาจากเครื่อง

Q. ถ้าไฟตกหรือไฟดับจะขาดอากาศหายใจขณะใช้เครื่องซีแผบ (CPAP) หรือไม่?

การที่ไฟดับหรือไฟตกทำให้เครื่องซีแผบ (CPAP) หยุดทำงานนั้นไม่ได้ทำให้ผู้ป่วยขาดอากาศหายใจ เนื่องจากบริเวณหน้ากากทางด้านหน้าที่มีรูสำหรับเป่าลมหายใจออกขณะเครื่องทำงานนั้น จะทำหน้าที่เป็นทั้งรูที่หายใจเข้าและออกได้ ผู้ป่วยยังคงหายใจได้ แต่ก็จะกลับไปมีภาวะโอเอสเอแบบดั้งเดิมที่ผู้ป่วยมี เนื่องจากไม่มีแรงดันลมมาช่วยถ่างทางเดินหายใจส่วนต้นอีกต่อไป อย่างไรก็ตามในสถานที่ที่มีไฟตกหรือไฟดับบ่อย ๆ แนะนำให้ซื้ออุปกรณ์สำรองไฟที่ใช้กับคอมพิวเตอร์ เนื่องจากการกระชากของกระแสไฟบ่อย ๆ อาจทำให้การทำงานของเครื่องซึ่งบอบบางเหมือนคอมพิวเตอร์เกิดอาการรวนได้ ในปัจจุบันจะมีเครื่องซีแผบบางรุ่นที่มีแบตเตอรี่โดยเฉพาะของเขาด้วย

Q. ถ้านอนกลางวันต้องใช้เครื่องซีแผบ (CPAP) ด้วยหรือไม่?

การหยุดหายใจขณะหลับนั้นเกิดขึ้นทุกครั้งที่ผู้ป่วยหลับโดยอาจเกิดขึ้นได้ตั้งแต่นาทีแรกที่ผล็อยหลับ ดังนั้นไม่ว่าผู้ป่วยจะนอนหลับในเวลากลางวันหรือกลางคืน ควรจะใส่เครื่องทุกครั้ง

Q. เครื่อง CPAP ต้องใช้ตลอดไปไหม?

การใช้เครื่อง CPAP ไม่จำเป็นต้องใช้ตลอดไป ขึ้นอยู่กับอาการและการตอบสนองต่อการรักษาของผู้ป่วย หากอาการหยุดหายใจขณะหลับดีขึ้นหรือหายไปหลังจากการรักษา บางกรณีอาจหยุดใช้ได้ แต่ควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินความเหมาะสม

เครื่องอัดอากาศแรงดันบวก (CPAP)