การนอนกัดฟัน สาเหตุและผลเสีย

การนอนกัดฟัน (Bruxism) คือภาวะที่บุคคลมีการขบ ฟัน หรือบดฟันโดยไม่รู้ตัวในขณะนอนหลับ เป็นอาการที่พบได้บ่อย โดยเฉพาะในผู้ใหญ่ช่วงวัยทำงานและเด็กบางราย แม้จะดูเหมือนเป็นเรื่องเล็ก แต่หากปล่อยไว้นานอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพช่องปากและสุขภาพโดยรวมได้อย่างไม่คาดคิด

สาเหตุของการนอนกัดฟัน
1. ความเครียดและความวิตกกังวล
สาเหตุที่พบบ่อยที่สุด คือภาวะความเครียดทั้งทางร่างกายและจิตใจ เช่น ความกดดันจากงาน ปัญหาชีวิต หรือภาวะซึมเศร้า

2. ความผิดปกติของการนอน
เช่น ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Obstructive Sleep Apnea) หรือการนอนหลับไม่สนิท ส่งผลให้สมองกระตุ้นกล้ามเนื้อบดเคี้ยวโดยไม่รู้ตัว

3. การสบฟันผิดปกติ
โครงสร้างฟันที่ไม่สมดุล เช่น ฟันเก ฟันซ้อน หรือฟันล้ม อาจกระตุ้นให้เกิดพฤติกรรมการขบฟันในเวลานอน

4. พฤติกรรมและสารกระตุ้น
การดื่มแอลกอฮอล์ การสูบบุหรี่ การดื่มกาแฟ หรือใช้ยากระตุ้นประสาทบางชนิด เช่น ยากล่อมประสาท ยาแก้แพ้ ฯลฯ อาจเป็นปัจจัยกระตุ้นให้เกิดการนอนกัดฟันได้

ผลเสียของการนอนกัดฟัน
1. การสึกของฟัน
ฟันอาจสึกกร่อน เสียวฟัน หรือเกิดรอยร้าว ฟันแตก หากปล่อยไว้นานอาจทำให้สูญเสียเนื้อฟันถาวร

2. ปวดกรามและข้อต่อขากรรไกร
กล้ามเนื้อที่ใช้ในการบดเคี้ยวอาจตึง เจ็บ หรือเกิดอาการปวดเรื้อรัง และอาจพัฒนาไปสู่ภาวะข้อต่อขากรรไกรอักเสบ (TMJ disorder)

3. ปวดศีรษะและนอนไม่หลับ
ผู้ที่นอนกัดฟันบ่อยอาจมีอาการปวดศีรษะตื่นมาอย่างไม่สดชื่น และส่งผลต่อคุณภาพการนอน

4. ผลกระทบต่อคนข้างเคียง
เสียงบดฟันตอนกลางคืนอาจรบกวนคนที่นอนร่วมเตียง และอาจเป็นสัญญาณเตือนให้รีบหาสาเหตุ

การดูแลและแนวทางแก้ไข

การใส่ เฝือกสบฟัน (night guard) เพื่อป้องกันการสึกของฟัน
เข้ารับการตรวจและปรึกษาทันตแพทย์เฉพาะทาง
ปรับพฤติกรรมการนอน และหลีกเลี่ยงสารกระตุ้น
ฝึกผ่อนคลาย เช่น การทำสมาธิ หรือนวดผ่อนคลายก่อนนอน
หากมีภาวะเครียด ควรพบนักจิตวิทยาหรือนักบำบัดเพื่อช่วยจัดการอารมณ์

สรุป
การนอนกัดฟันไม่ใช่เพียงแค่นิสัย แต่เป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพที่ต้องได้รับการใส่ใจ หากคุณหรือคนใกล้ตัวมีอาการเหล่านี้ ควรรีบปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อหาทางแก้ไขก่อนที่ปัญหาจะลุกลาม