ทำไม Capp ต้องเติมน้ำ แล้วสามารถใช้น้ำอะไรได้บ้าง ?

ผู้ที่ใช้เครื่องช่วยหายใจแบบแรงดันบวกต่อเนื่อง (CPAP) เพื่อรักษาภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ในปัจจุบัน มักจะมีแทงค์สำหรับใส่น้ำเพิ่มความชื้นให้กับร่างกาย เพื่อป้องกันอาการแห้ง โดยเฉพาะในโพรงจมูก และไซนัส ซึ่งอาจช่วยลดความเสี่ยงของการติดเชื้อ การอักเสบเลือดกำเดาไหลและอาการคัดจมูกได้

แต่หากรู้สึกว่าลมที่จ่ายเข้าไปเย็นมากจนเกินไป อาจจะต้องมีการปรับเพิ่มอุณหภูมิความร้อนเข้าไปด้วย สามารถทำได้โดยใช้เครื่องทำความชื้น (Humidity) ใช้งานร่วมกับท่อลมอุ่น (Heated tube) ปัจจุบันเครื่อง CPAP หลายเครื่องมีเครื่องทำความชื้นแบบมีท่อลมอุ่น เช่น ResMed Airsense 10 Auto set จะมีท่อลมอุ่น

เครื่อง Cpap หลักการทำงาน คือส่งแรงดันลมอัดผ่านหน้ากากเพื่อไปเปิดช่องทางเดินหายใจ จากปกติช่องทางเดินหายใจแคบ ตีบ  ให้ทางเดินหายใจเปิดกว้างและป้องกันภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (เมื่อหยุดหายใจ) โดยทั่วไปคำแนะนำจะระบุว่าควรใช้น้ำกลั่นในเครื่องทำความชื้น แต่หลายคนมักสงสัยว่ามีทางเลือกอื่นหรือไม่

บทความนี้จะอธิบายว่าทำไม ?? ควรใช้น้ำกลั่นทางการแพทย์ในเครื่อง CPAP ของคุณ 

เครื่อง CPAP มักใช้ในการรักษาภาวะหยุดหายใจขณะหลับ แต่การไหลเวียนของอากาศจากเครื่อง Cpap อาจจะทำให้ปาก จมูก และลำคอแห้งได้ เครื่องทำความชื้นในเครื่อง CPAP ถูกออกแบบมาเพื่อแก้ไขผลข้างเคียงเหล่านี้ การเลือกชนิดของน้ำที่เหมาะสมสำหรับเครื่องทำความชื้นจะช่วยส่งเสริมประสิทธิภาพการทำงานของ CPAP ให้ได้ดีที่สุด

คุณสามารถใช้น้ำประปาร่วมกับเครื่องทำความชื้น CPAP ได้หรือไม่?

แร่ธาตุอย่างแคลเซียม แมกนีเซียม และเหล็ก เป็นสิ่งที่ทำให้น้ำประปาของคุณ “กระด้าง” การกรองสามารถกำจัดแร่ธาตุบางชนิดออกไปได้ ถึงแม้ว่าการกรองอาจไม่สามารถกำจัดจุลินทรีย์หรือสารเคมีอื่นๆ ได้ การต้มน้ำจะช่วยกำจัดเชื้อโรคได้ แต่จะไม่สามารถกำจัดแร่ธาตุหรือสารเคมีปนเปื้อนอื่นๆ ได้ นอกเหนือจากปัญหาสุขภาพแล้ว การใช้น้ำประปาที่มีแร่ธาตุอาจทำให้เครื่อง CPAP ของคุณเสียหายได้ เนื่องจากจะมีคราบตะกรันสะสมเนื่องจากแร่ธาตุต่างๆ

น้ำกลั่นทางการแพทย์ (Sterile water) ช่วยป้องกันการสะสมของแร่ธาตุ และผู้ผลิตส่วนใหญ่แนะนำให้ใช้น้ำกลั่นในการเติมลงในเครื่อง Cpap อย่างไรก็ตาม สามารถใช้น้ำดื่ม (RO หรือ Reverse Osmosis) แต่ก็ต้องเทน้ำทิ้งทุกวัน และทำความสะอาดแทงค์ใส่น้ำเป็นประจำ เพื่อป้องกันไม่ให้มีคราบตะกรันติดอยู่ที่ถังน้ำ

การใช้น้ำประปาทำความสะอาดเครื่อง CPAP ถือว่าสามารถใช้ทำความสะอาดได้ ถือว่าไม่ผิดหลัก 

ผู้ผลิต Cpap ส่วนใหญ่แนะนำให้ใช้น้ำกลั่นทางการแพทย์ หรือ sterile water ในการเพิ่มความชื้น ซึ่งจะช่วยยืดอายุการใช้งานของแทงค์น้ำ แต่อย่างไรก็ตาม ระยะการเสื่อมสภาพของแทงค์ก็ถือว่าเป็นเรื่องปกติ เนื่องจากแทงค์ใส่น้ำเป็น consumable หรือเป็นวัสดุที่ใช้แล้วเสื่อมไปตามสภาพของการใช้งาน โดยส่วนมาก แทงค์น้ำจะมีอายุใช้งานได้เพียง 1-2 ปี ก็อาจจะต้องเปลี่ยนใหม่แล้ว

ทำไม ??ควรใช้น้ำกลั่นทางการแพทย์ (sterile water) เท่านั้น

น้ำกลั่นทางการแพทย์ (sterile water) ไม่มีแร่ธาตุหรือเชื้อโรค ดังนั้นการเติมน้ำใส่แทงค์ในเครื่อง CPAP จะช่วยป้องกันสารตกค้างและเชื้อโรคที่ไม่พึงประสงค์ ในขั้นตอนของการผลิตน้ำกลั่นทางการแพทย์ ไอน้ำ จากน้ำเดือดจะถูกดักจับ ควบแน่น และเก็บไว้ในขวดที่ผ่านการฆ่าเชื้อแล้ว ในกระบวนการนี้ แร่ธาตุและสิ่งมีชีวิต เช่น แบคทีเรีย จะถูกกำจัดออกไป การสะสมของแร่ธาตุ หรือสะสมของคราบตะกรัน อาจส่งผลต่อประสิทธิภาพของเครื่อง CPAP ซึ่งเป็นเหตุผลที่ผู้ผลิตแนะนำให้ใช้น้ำกลั่นเท่านั้น นอกจากนี้ น้ำกลั่นยังปราศจากจุลินทรีย์ ซึ่งช่วยป้องกันการสูดดมเชื้อโรค เมื่อใช้เครื่อง CPAP

คุณสามารถใช้น้ำประปาในเครื่อง CPAP ได้หรือไม่?

• หากเป็นไปได้ คุณควรหลีกเลี่ยงการใช้น้ำประปาในเครื่อง CPAP เนื่องจากน้ำประปามีแร่ธาตุที่อาจสะสมอยู่ในเครื่อง แร่ธาตุตกค้างเหล่านี้อาจส่งผลกระทบต่อความสะอาดและประสิทธิภาพของอุปกรณ์ CPAP ของ คุณ
• หากบ้านของคุณใช้น้ำบาดาลหรือน้ำประปาอื่นๆ ที่ไม่ได้รับการบำบัด อาจมีความเสี่ยงต่อสุขภาพจากการใส่น้ำประปาลงในเครื่อง CPAP ของคุณ แม้ว่าจะพบได้ไม่บ่อยนัก แต่ก็มีรายงานกรณีของโรคทางเดินหายใจที่เกิดจากจุลินทรีย์ในน้ำที่ไม่ได้รับการบำบัดที่ใช้ในเครื่องเพิ่มความชื้น CPAP
• แม้ว่าจะไม่แนะนำ แต่ก็สามารถใช้น้ำประปาในเครื่องทำความชื้นได้หากไม่มีทางเลือกอื่น ในกรณีนี้ แนะนำให้กรองน้ำประปาก่อน แม้ว่าการใช้น้ำประปาเพียงหนึ่งหรือสองคืนอาจไม่ทำให้เกิดการสะสมของแร่ธาตุมากนัก แต่ก็ควรทำความสะอาดเครื่อง CPAP บ่อยขึ้นเมื่อใช้น้ำประปาเป็นเวลานาน

คุณสามารถใช้น้ำขวดในเครื่อง CPAP ได้หรือไม่?

• น้ำดื่มบรรจุขวดบางชนิดสามารถใช้กับเครื่อง CPAP ได้ แต่ควรตรวจสอบฉลากให้ดี น้ำดื่มบรรจุขวดแต่ละชนิดไม่เหมือนกัน และบางประเภทไม่แนะนำให้ใช้กับเครื่องเพิ่มความชื้น CPAP ทางเลือกที่ดีที่สุดคือการใช้น้ำกลั่นทางการแพทย์ (sterile water) บรรจุขวด หากไม่มีน้ำกลั่นทางการแพทย์ (sterile water) คุณสามารถใช้น้ำขวดบริสุทธิ์ได้ ตราบใดที่น้ำนั้นไม่มีแร่ธาตุผสมอยู่ อย่างไรก็ตาม หากคุณใช้น้ำบริสุทธิ์เป็นประจำ คุณควรทำความสะอาดเครื่อง CPAP บ่อยขึ้น
• แม้ว่ากฎระเบียบขององค์การอาหารและยา (FDA) จะช่วยทำให้น้ำดื่มบรรจุขวดปลอดภัยต่อการดื่ม แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าน้ำดื่มบรรจุขวดทุกชนิดสามารถใช้กับเครื่อง CPAP ได้ คุณควรหลีกเลี่ยงน้ำแร่ น้ำแร่ธรรมชาติ และน้ำดื่มบรรจุขวดอื่นๆ ที่มีการเติมแร่ธาตุหรือแต่งกลิ่นรส

การทำความสะอาด CPAP และเครื่องเพิ่มความชื้น

การรักษาความสะอาดเครื่อง CPAP ของคุณจะช่วยให้เครื่องทำงานได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ พร้อมทั้งลดการสัมผัสกับเชื้อโรคที่อาจทำให้คุณป่วยได้ คุณสามารถล้างชิ้นส่วน CPAP ส่วนใหญ่ได้ด้วยน้ำสบู่อ่อนๆ เช่น ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดของเด็ก สูตรอ่อนโยน หรือมีฤทธิ์กรดอ่อนๆ หรือในบางกรณี ให้ใช้ส่วนผสมของน้ำและน้ำสมสายชูกลั่นขาว

 

*สำหรับคำแนะนำในการทำความสะอาดเฉพาะสำหรับอุปกรณ์ของคุณ โปรดดูคู่มือผู้ใช้หรือสอบถามจากผู้ผลิต หากไม่มีคำแนะนำอื่น คุณสามารถล้างชิ้นส่วน CPAP ด้วยน้ำและสบู่ชนิดอ่อนโยนได้*

ข้อแนะนำในการดูแลรักษากล่องสำหรับใส่น้ำ (แทงค์ใส่น้ำ CPAP)

1. .ล้างทำความสะอาดกระบอกน้ำทุกๆ เช้าหลังจากเลิกใช้งานเครื่อง CPAP/BiPAP แล้วผึ่งลมให้แห้ง ห้ามนำไปผึ่งแดด
2. เปลี่ยนน้ำใหม่ทุกครั้งก่อนใช้งาน
3. เติมน้ำให้อยู่ระดับกึ่งกลาง ห้ามเกินขีด Max เพราะอาจทำให้น้ำไหลเข้าตัวเครื่องได้
4. เทน้ำออกทุกครั้ง ก่อนการเคลื่อนย้ายเครื่อง เพื่อป้องกันน้ำไหลเข้าตัวเครื่อง

• ลดอาการแห้งและระคายเคือง: อากาศชื้นช่วยให้โพรงจมูกและลำคอไม่แห้ง ลดอาการแสบ, คัน, จาม และเสมหะ.
• เพิ่มความสบาย: ลดความรู้สึกไม่สบายจากลมแรง ทำให้ผู้ป่วยทนต่อการรักษาได้ดีขึ้น.
• ลดอาการคัดจมูก: ช่วยให้โพรงจมูกชุ่มชื้น ลดการอักเสบและไซนัสอักเสบ.
• ป้องกันการสะสมของเชื้อโรค: น้ำกลั่นที่ไม่มีแร่ธาตุและเชื้อโรค ช่วยป้องกันการเจริญเติบโตของแบคทีเรียในอุปกรณ์. 

หากคุณไม่อยากเสี่ยง สามารถใช้เครื่อง CPAP โดยไม่ต้องใช้น้ำได้ โดยเครื่อง CPAP จะยังคงทำงานต่อไป โดยจะมีแต่ลมแห้งเท่านั้น แต่อย่าลืมว่าต้องปิดโหมด Humidity เป็น OFF ไว้ด้วย ไม่อย่างนั้้นอาจจะทำให้แทงค์ หรือกล่องใส่น้ำมีโอกาสที่จะเสียได้  อย่างไรก็ตาม เนื้อเยื่อทางเดินหายใจในจมูกและปากของคุณอาจแห้งมาก อากาศแห้งอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อและการอักเสบ สเปรย์น้ำเกลือพ่นจมูกที่หาซื้อได้ทั่วไปสามารถช่วยบรรเทาอาการได้จนกว่าคุณจะสามารถกลับไปใช้อากาศที่มีความชื้นได้

---