7 คำถามที่พบบ่อยสำหรับคนนอนกรน
การนอนกรนเกิดจากทางเดินหายใจส่วนบนตีบแคบลงขณะนอนหลับ ทำให้เกิดเสียงสั่นสะเทือนจากการที่เนื้อเยื่อต่างๆ หย่อนตัว เช่น เพดานอ่อน ลิ้นไก่ หรือลิ้น อาการนี้อาจเป็นสัญญาณเตือนของ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพอย่างมาก ซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับปัจจัยเสี่ยง เช่น น้ำหนักเกิน, การดื่มแอลกอฮอล์, หรือโครงสร้างทางกายภาพของทางเดินหายใจ
การนอนกรนเป็นปัญหาที่พบบ่อยในเด็กและผู้ใหญ่ ซึ่งนอกจากจะรบกวนการนอนของตัวเองและคนรอบข้างแล้ว ยังอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพที่ควรได้รับการดูแล มาดูกันว่า 7 คำถามยอดนิยมเกี่ยวกับการนอนกรน มีอะไรบ้าง
- นอนกรนเป็นพันธุกรรมหรือไม่?
ตอบ มีบางส่วนใช่-ส่วนหนึ่งของการนอนกรน อาจเกิดจากพันธุกรรม หากพ่อ แม่ หรือสมาชิกในครอบครัวมีปัญหาการนอนกรน มีโอกาสที่ลูกหลานจะมีปัญหานี้เช่นกัน ตามโครงสร้างของช่องทางเดินหายใจเช่น จมูกคด ภูมิแพ้ ลิ้นไก่ยาว หรือขากรรไกรเล็ก และช่องคอแคบ อาจถูกถ่ายทอดทางพันธุกรรมและเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดการนอนกรนได้ อย่างไรก็ตามการนอนกรน ก็สามารถเกิดขึ้นได้จากสาเหตุอื่นๆ อีกมากมาย ทั้งด้านพฤติกรรม น้ำหนักเกิน ทอนซิลอักเสบ ภูมิแพ้ เนื้องอก หรือโรคอื่นๆ ที่เกิดขึ้นภายหลังได้
- ทำไมคนถึงนอนกรนเสียงดัง ?
ตอบ เสียงกรนเกิดจากการสั่นสะเทือนของเนื้อเยื่อในช่องคอ เมื่ออากาศไหลผ่านทางเดินหายใจที่แคบลง ปัจจัยที่ทำให้เสียงกรนดังขึ้น ได้แค่ คัดจมูก ทอนซิลโต น้ำหนักตัวที่มากขึ้น ความเหนื่อยล้า การดื่มแอลกอฮอล์ก่อนนอน หรือยาบางชนิด หรือท่านอน เช่น บางรายเป็นมากเวลานอนหงาย เป็นต้น
- นอนกรนหายเองได้ไหม ?
ตอบ ในบางกรณีที่การนอนกรนเกิดขึ้นชั่วคราว เช่น จากอาการหวัด ภูมิแพ้ หรือความอ่อนเพลียน้ำหนักขึ้น ตั้งครรภ์ การนอนกรนอาจหายไปได้เองเมื่อสาเหตุเหล่านั้นหมดไป แต่ถ้าการนอนกรนเกิดขึ้นเป็นประจำ อาจเป็นสัญญาณของโรคหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกลั้น (Obstructive Sleep Apnea :: OSA) ซึ่งจะเป็นต้องได้รับการตรวจวินิจฉัยและรักษา
- อาการนอนกรนแก้อย่างไร ?
ตอบ การแก้ไขอาการนอนกรน ขึ้นอยู่กับสาเหตุ ชนิด และความรุนแรง ในแต่ละคนแตกต่างกันออกไป เช่น การลดน้ำหนักหากมีภาวะอ้วน เปลี่ยนท่านอนให้นอนคะแคงแทนการนอนหงาย หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์และยาบางชนิด รักษาอาการคัดจมูกภูมิแพ้ แต่หากเป็นมาก และมีภาวะ OSA อาจจะต้องใช้อุปกรณ์ในการช่วย เช่น เครื่องอัดแรงดันอากาศบวก (Cpap) หรืออุปกรณ์ในช่องปาก (Oral Apliance) หรือแบบไม่ต้องใช้อุปกรณ์ เช่น การออกกำลังกายช่องปากและคอหอย การใช้เลเซอร์ การรักษาด้วยคลื่นความถี่วิทยุ และ ในบางกรณีอาจต้องเข้ารับการผ่าตัดซึ่งมีหลายแบบ แต่ละคนจะรักษาแตกต่างกัน
- อาการนอนกรนคือการหลับลึกใช่หรือไม่ ?
ตอบ ไม่ใช่ การนอนกรนไม่ได้หมายความว่ากำลังนอนหลับลึกเสมอไป จริงๆ แล้วการนอนกรนที่มี OSA ร่วมด้วยอาจทำให้คุณหลับไม่สนิท ตื่นมารู้สึกอ่อนเพลีย และง่วงนอนตอนกลางวัน เนื่องจากสมองต้องตื่นขึ้นเป็นระยะๆ เพื่อกระตุ้นให้หายใจใหม่ ในทางกลับกัน หากเป็นการหลับลึก หลายกรณีมักจะไม่กรน
- คนผอมสามารถนอนกรนได้หรือไม่ ?
ตอบ ได้ แม้ว่าคนอ้วนจะมีแนวโน้มที่นอนกรนมากกว่า แต่ที่คนที่มีน้ำหนักตัวปกติ หรือผอมก็สามารถนอนกรนได้ เช่นกัน ปัจจัยอื่นๆ เช่น โครงสร้างของช่องปากและลำคอ ความผิดปกติของจมูก หรือใช้ยาที่ทำให้กล้ามเนื้อหย่อนตัว ล้วนมีผลต่อการเกิดอาการนอนกรน
- อยากรักษาอาการนอนกรนให้หายขาดต้องทำอย่างไร ?
หากอาการนอนกรนส่งผลกระทบต่อคุณหรือคนรอบข้างและต้องการรักษาให้หาย ควรปรึกษาแพทย์เฉพาะทางด้านการนอนหลับ เพื่อหาสาเหตุของโรค วินิจฉัยประเภทและความรุนแรง โดยแพทย์อาจแนะนำการปรับพฤติกรรม หรือการรักษาที่หลากหลายเฉพาะทาง เพื่อแก้ไขปัญหาให้ตรงจุด และเหมาะกับคนไข้แต่ละราย
ป้องกันอาการนอนกรน และวิธีการดูแลตนเองที่บ้านอย่างไร?
- รักษาน้ำหนักตัวให้เหมาะสม ผู้ที่มีน้ำหนักตัวมากจะมีเนื้อเยื่อมากขึ้นในช่องคอ ทำให้นอนกรน การลดน้ำหนักตัวจึงเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการลดการนอนกรน
- นอนตะแคง การนอนหงายทำให้ลิ้นหล่นลงไปด้านหลัง อุดกั้นทางเดินหายใจบางส่วน หากขยับตัวเปลี่ยนท่าบ่อยเวลานอนหลับ อาจทดลองเย็บลูกเทนนิสติดที่ด้านหลังเสื้อชุดนอนเพื่อช่วยให้ร่างกายกลับไปนอนตะแคง
- การยกศีรษะให้สูงขึ้น ประมาณ 4 นิ้วจะช่วยให้อากาศในทางเดินหายใจไหลผ่านได้ดีขึ้น การใช้หมอนช่วยลดการนอนกรนสามารถช่วยจัดท่าศีรษะเวลานอนให้เหมาะสม
- งดการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ อย่างน้อย 2 ชั่วโมงก่อนเข้านอน และแจ้งแพทย์ให้ทราบหากมีอาการนอนกรนก่อนใช้ยากล่อมประสาท เพราะยากล่อมประสาทและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จะไปกดระบบประสาทส่วนกลาง ทำให้กล้ามเนื้อหย่อนตัว
- นอนหลับให้เพียงพอ อย่างน้อย 7 ชั่วโมง
- งดสูบบุหรี่ ช่วยบรรเทาอาการนอนกรน
- แผ่นแปะจมูกแก้นอนกรน (nasal strip) ช่วยขยายโพรงจมูก ทำให้หายใจได้ดีขึ้น และแผ่นแปะขยายโพรงจมูก (external nasal dilator) ช่วยลดแรงต้านทานในทางเดินหายใจ ทำให้หายใจได้สะดวกมากขึ้น แต่ทั้งแผ่นแปะจมูกแก้นอนกรนและแผ่นแปะขยายโพรงจมูกอาจไม่ได้ผลในผู้ที่มีภาวะทางเดินหายใจอุดกั้น
- เข้ารับการรักษาอาการคัดจมูก เนื่องจากอาการภูมิแพ้หรือผนังจมูกคด
สรุป การนอนกรนอาจะเป็นเพียงความรำคาญเล็กน้อย หรืออาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคร้ายแรง หากคุณหรือคนใกล้ตัวมีอาการนอนกรนรุนแรง ควรเข้ารับการตรวจและรับคำแนะนำจากแพทย์ เพื่อหาทางแก้ไขที่เหมาะสม และช่วยให้คุณนอนหลับได้อย่างมีคุณภาพ